Van stagiair tot gerechtsdeurwaarder

Gerechtsdeurwaarder wordt u niet zomaar, en al zeker niet van de ene dag op de andere. Het is, zoals elk openbaar ambt, een beschermd beroep waarvoor een numerus clausus geldt. Dit betekent dat er maar een vast bepaald aantal titularis-gerechtsdeurwaarders in België benoemd kan zijn.

Een gerechtsdeurwaarder wordt benoemd door de Koning, maar daar gaan heel wat stappen aan vooraf. Hieronder krijgt u meer informatie over de stagiair-gerechtsdeurwaarder, de kandidaat-gerechtsdeurwaarder en tenslotte de gerechtsdeurwaarder.

Inhoudstafel:

1. De stagiair-gerechtsdeurwaarder
    1.1 Algemeen
    1.2 Praktische informatie aanvraag stage
    1.3 Wat leert de stagiair tijdens deze stage?
2. De kandidaat-gerechtsdeurwaarder
3. De titularis-gerechtsdeurwaarder
    3.1 Algemeen
    3.2 Statuut

 

1. De stagiair-gerechtsdeurwaarder

1.1 Algemeen

De eerste, echte kennismaking met het beroep van gerechtsdeurwaarder gebeurt via een stage, van minimum twee volle jaren bij een gerechtsdeurwaarder met minstens vijf jaar anciënniteit. Tijdens deze stage wordt u als stagiair vertrouwd gemaakt met zowel het werk op kantoor, als het werk “op de baan”. Pas daarna kunt u een aanvraag doen om een stagecertificaat te krijgen.

Sinds 2014 wordt eenmaal per jaar een vergelijkend examen uitgeschreven om tot kandidaat-gerechtsdeurwaarder te kunnen worden benoemd. De stagiairs die in het bezit zijn van een stagecertificaat, kunnen zich inschrijven om deel te nemen aan dit examen, dat bestaat uit een schriftelijk en mondeling gedeelte.

De geslaagde stagiairs worden door de bevoegde benoemingscommissie geëvalueerd en gerangschikt volgens het aantal te benoemen kandidaat-gerechtsdeurwaarders, waarna de Koning dan overgaat tot benoeming.

1.2 Praktische informatie aanvraag stage

Om aan zo’n stage te kunnen beginnen, moet u in de eerste plaats beschikken over een diploma van master in de rechten.

Daarna kan u uw aanvraag per aangetekende zending indienen bij de Nationale Kamer. Deze aanvraag moet de volgende gegevens bevatten:

  • uw naam en voornaam;
  • uw geboorteplaats en -datum;
  • uw woonplaats;
  • de naam en voornamen van de gerechtsdeurwaarder onder wiens gezag u stage wenst te lopen.

Bij de aanvraag moeten ook een aantal documenten worden gevoegd:

  • een eensluidend verklaard afschrift van uw diploma van doctor, licentiaat of master in de rechten;
  • een uittreksel uit het Strafregister dat minder dan zes maanden tevoren door het gemeentebestuur van uw woonplaats is uitgereikt.

Binnen de maand nadat uw aanvraag is verstuurd, zal u hierop een antwoord krijgen van de Nationale Kamer. In geval van een positieve respons, krijgt u, uiterlijk 30 dagen later, uw stageboekje in tweevoud afgeleverd via de syndicus van het arrondissement waar u stage gaat lopen.

1.3 Wat leert de stagiair tijdens deze stage?

Tijdens de stage wordt de stagiair vertrouwd gemaakt met zowel het werk op kantoor, als het werk ‘op de baan’. Het Koninklijk Besluit van 17 april 2014 geeft een duidelijke omschrijving van de inhoud van de stage.

De stage heeft betrekking op:

  1. de studie van de rechten en de verplichtingen van de gerechtsdeurwaarder ten aanzien van zijn lastgevers, de partijen in de zaak, de derden die een belang hebben in de zaak, de personeelsleden van zijn kantoor, alsook van de maatschappelijke rol van de gerechtsdeurwaarder en zijn rol als bemiddelaar;
  2. het zich vertrouwd maken met de begrippen die onontbeerlijk zijn voor het goed bestuur van een kantoor, met de boekhoudkundige verplichtingen, met de deontologie en met de reglementen van inwendige orde. 

De stagiair wordt in het kader van de taken van de gerechtsdeurwaarder inzonderheid belast met het opmaken van akten, verzoekschriften en processen-verbaal; de stagiair vergezelt de gerechtsdeurwaarder naar de plaatsen waar deze laatste moet instrumenteren naar aanleiding van zijn opdrachten inzake betekening, beslag, uitzetting, verkoop, vaststelling met uitzondering evenwel van vaststelling van overspel, alsook in het kader van andere opdrachten van verschillende aard. De stagiair wordt in kennis gesteld van de boekhoudkundige stukken die een gerechtsdeurwaarder moet bijhouden, van de besluiten die op hem betrekking hebben, inzonderheid van de tarieven die moeten worden toegepast, van de bijzonderheden betreffende de fiscale en de bijzondere wetten die hij in acht moet nemen en van de verzekeringen die hij moet aangaan.

Om de stagiair te helpen deze vaardigheden ten volle onder de knie te krijgen, is hij verplicht een aantal uren permanente vorming te volgen.

De stagiair moet een effectieve stage van twee volle jaren doorlopen om de stage te kunnen voltooien. Pas daarna kan hij een aanvraag doen om een stagecertificaat te krijgen.

2. De kandidaat-gerechtsdeurwaarder

Sinds 2014 wordt er eenmaal per jaar een vergelijkend examen uitgeschreven om tot kandidaat-gerechtsdeurwaarder te kunnen worden benoemd. Het aantal te benoemen kandidaat-gerechtsdeurwaarders wordt ook jaarlijks vastgelegd door de Koning en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. De stagiairs die in bezit zijn van een stagecertificaat, kunnen inschrijven om aan dit vergelijkend examen, dat bestaat uit een schriftelijk en mondeling gedeelte, deel te nemen.

De geslaagde stagiairs worden door de bevoegde benoemingscommissie geëvalueerd en gerangschikt volgens het aantal te benoemen kandidaat-gerechtsdeurwaarders, waarna de Koning zal overgaan tot benoeming. Eenmaal benoemd, maakt de kandidaat-gerechtsdeurwaarder integraal deel uit van de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders.

Een kandidaat-gerechtsdeurwaarder kan plaatsvervangingen doen, wat impliceert dat hij een gerechtsdeurwaarder kan vervangen om bijvoorbeeld akten te betekenen. Indien hij een plaatsvervanging doet, draagt hij alle rechten en plichten die de gerechtsdeurwaarder heeft. Het is daarom perfect mogelijk dat u op een exploot de naam van een kandidaat-gerechtsdeurwaarder aantreft. U kan het register van de plaatsvervangingen hier consulteren.

Kandidaat-gerechtsdeurwaarders en stagiair-gerechtsdeurwaarders kunnen zich aansluiten bij de Nationale Vereniging van Kandidaat- en Stagiair-Gerechtsdeurwaarders (NVKSG). Sinds 1995 behartigt deze vereniging de belangen van gerechtsdeurwaarders in wording. Lees hier meer over de NVKSG.

3. De titularis-gerechtsdeurwaarder

3.1 Algemeen

Om duidelijk en ondubbelzinnig het verschil tussen een kandidaat-gerechtsdeurwaarder en een gerechtsdeurwaarder te kunnen duiden, wordt weleens de benaming ‘titularis’ gebruikt. Dit zijn de gerechtsdeurwaarders die als dusdanig door de Koning benoemd zijn.

Het aantal gerechtsdeurwaarders is bij wet beperkt (de zogenaamde numerus clausus), zodat er jaarlijks slechts een beperkt aantal vacante plaatsen wordt gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Om tot titularis benoemd te kunnen worden, moet een kandidaat-gerechtsdeurwaarder minstens drie jaar als kandidaat hebben gewerkt. Op het moment dat er een vrije plaats bekend wordt gemaakt, kan een kandidaat-gerechtsdeurwaarder dan zijn of haar kandidatuur indienen bij de minister van Justitie. Via een grondige benoemingsprocedure wordt dan de meest geschikte kandidaat tot titularis benoemd.

3.2 Statuut

Het ambt van gerechtsdeurwaarder is streng gereglementeerd in België. De gerechtsdeurwaarder heeft eigenlijk een dubbele hoedanigheid. Anders gezegd: hij kan in de uitoefening van zijn beroep ‘twee petjes’ dragen.

Hij is enerzijds een ministerieel ambtenaar bekleed met overheidsgezag, die door de wet enkele bevoegdheden exclusief mag uitoefenen. Voor deze zogenaamde ‘monopolistische’ bevoegdheden is hij verplicht zijn ambt te verlenen en dient hij een wettelijk vastgelegd tarief toe te passen. Een concreet voorbeeld is het leggen van beslag.

Anderzijds is hij ook een vrije beroeper, zoals onder andere de notarissen, de advocaten en de accountants. Hij oefent immers ook enkele buitengerechtelijke activiteiten uit, waarvoor hij in concurrentie kan treden met andere professionele actoren. Een concreet voorbeeld is de minnelijke invordering van schulden.

Ongeacht de pet die hij op heeft in een concrete zaak, is hij steeds onderworpen aan een reeks deontologische verplichtingen, en kan bijgevolg het voorwerp uitmaken van een tuchtprocedure.

Lees hier meer over de taken van de gerechtsdeurwaarder.