Je hebt schulden. Wat kan je doen?

Je kan een maatschappelijk werker om advies vragen en een budgetplan laten opmaken voor een bepaalde factuur of om te bemiddelen met een bepaalde schuldeiser (bv. gas, elektriciteit, water, belastingen, …). 

Je heeft weinig schulden en je beheert jouw inkomsten zelf, maar de maatschappelijk werker behandelt jouw dossier om mee toezicht te houden op jouw uitgaven.

Jouw volledig inkomen wordt beheerd door de maatschappelijk werker die jouw dossier behandelt en die ook instaat voor alle afgesproken betalingen vanaf een afzonderlijke rekening. Jouw leefgeld wordt op een aparte afnamerekening gestort en hiermee kan je zelf voorzien in jouw behoeften. Deze vorm van hulp is enkel mogelijk wanneer de schuldenlast relatief beperkt is. 

In dit geval sluit je met het OCMW of het CAW een vrijwillige en wederzijds aanvaardbare overeenkomst af over schuldaflossing.

De schuldbemiddelaar onderzoekt welke schulden en welke betalingsmogelijkheden er zijn. Hij kijkt ook na of bepaalde schulden al dan niet betwist werden. Let op: gaat je niet akkoord met de schuld, dan kan je geen beroep doen op deze schuldbemiddelaar om de schuld te betwisten voor een rechtbank.

De schuldbemiddelaar neemt contact op met uw schuldeisers en onderhandelt in samenspraak met je een afbetalingsplan. De schuldeisers zijn echter niet verplicht om deel te nemen aan de minnelijke schuldbemiddeling. Ze kunnen instemmen maar ook weigeren.

Eens er een afbetalingsregeling werd afgesproken, volgt de eigenlijke uitvoering van de minnelijke schuldbemiddeling. Je behoudt jouw inkomsten en beheert zelf nog jouw geld. Je zorgt zelf voor de vastgelegde maandelijkse afbetalingen. Indien je dat wenst, kan je hiervoor bijstand krijgen van de schuldbemiddelaar.

Belangrijk hierbij is dat je regelmatig contact heeft met de schuldbemiddelaar en hem informeert over veranderingen in jouw financiële, professionele of gezinssituatie. Je bent verplicht loyaal samen te werken met de schuldbemiddelaar.

De minnelijke schuldbemiddeling kan zowel door je als door een schuldeiser beëindigd worden. Ook de schuldbemiddelaar kan de minnelijke schuldbemiddeling beëindigen. Dat kan het geval zijn wanneer je jouw verplichtingen niet nakomt ondanks eerdere waarschuwingen.

Aan de minnelijke schuldbemiddeling zijn kosten verbonden. Je moet hierover duidelijk geïnformeerd worden.

Waar kan je terecht?

• Bij het OCMW van jouwgemeente
• Bij het CAW

Vandaag is het nog niet mogelijk om een gerechtsdeurwaarder of een advocaat in te schakelen als minnelijk schuldbemiddelaar. Zij kunnen je wel doorverwijzen naar het OCMW of het CAW indien de minnelijke schuldbemiddeling de aangewezen weg naar schuldaflossing blijkt. Meer informatie vindt je op www.advocaat.be. Voor een gerechtsdeurwaarder in jouw buurt kan je hier terecht. 

Wanneer je een hoge schuldenlast hebt, kan een collectieve schuldenregeling de beste oplossing voor je zijn.

De collectieve schuldenregeling heeft voordelen maar ook nadelen.

Voordelen

• Ongeacht of alle schuldeisers akkoord gaan, kan de rechtbank – in dit geval de arbeidsrechtbank van jouw woonplaats – een regeling opleggen.

• Tijdens de duur van de collectieve schuldenregeling kan geen enkele betrokken schuldeiser beslag leggen op jouw goederen of inkomsten.

• Als je de collectieve schuldenregeling correct doorloopt, bent je na enkele jaren in principe schuldenvrij.

Nadelen

• Je beschikt niet langer zelf over jouw goederen en inkomsten. Het is de schuldbemiddelaar die deze beheert en die zorgt voor de jaarlijkse uitbetaling aan jouw schuldeisers. 

• Je ontvangt een leefgeld om jouw dagelijkse uitgaven mee te bekostigen.

• De collectieve schuldenregeling loopt gedurende meerdere jaren (maximaal 7 jaar).

Voor wie een hoge schuldenlast en een beperkt inkomen heeft, zijn de voordelen van een collectieve schuldenregeling vaak groter dan de nadelen.

Om toegelaten te worden tot een collectieve schuldenregeling, moet je een verzoekschrift neerleggen bij de arbeidsrechtbank van jouw woonplaats. Je kan het verzoekschrift zelf indienen, maar gelet op de complexiteit ervan doet je het best een beroep op een OCMW of een advocaat naar keuze:

• Bij het OCMW van jouw gemeente

• Bij het CAW

• Bij een advocaat: www.advocaat.be. Er is een reële kans dat je recht hebt op kosteloze tweedelijnsbijstand (beter gekend als een pro-Deoadvocaat). Jouw advocaat zal je hierover inlichten. Je kan hiervoor ook terecht bij het Bureau Juridische Bijstand in jouw regio. Meer informatie vindt je op www.advocaat.be/nl/praktisch/wat-doet-een-bjb. 

De arbeidsrechtbank zal nagaan of je aan de voorwaarden voldoet en kan vervolgens een schuldbemiddelaar aanstellen. Vervolgens zal de schuldbemiddelaar met je contact opnemen.

Let wel: indien een advocaat het verzoekschrift heeft neergelegd, kan deze niet aangesteld worden als jouw schuldbemiddelaar.

Als zelfstandig ondernemer kan je 6 maanden na de stopzetting van jouw activiteit of na een faillissement een collectieve schuldenregeling aanvragen.

Indien je meerderjarig bent maar jouw goederen niet zelf kan beheren (onbekwaam wegens gezondheidsredenen – bevestigd door een attest) stelt de vrederechter een voorlopig bewindvoerder aan. Deze wettelijke vertegenwoordiger verzekert de bescherming van jouw vermogen. Deze persoon zal voor je maatregelen treffen en beslissingen nemen in jouw belang. Om het even welke persoon die belang heeft bij de aanstelling van een voorlopige bewindvoerder (bijvoorbeeld uzelf, een familielid, een kennis of een maatschappelijk werker) dient een aanvraag in via een verzoekschrift bij de vrederechter van jouw woonplaats.