Verklarende woordenlijst

Omdat gerechtsdeurwaarders werken in een gerechtelijke context is het onvermijdelijk dat er nog juridische termen worden gebruikt. Daarom is er een verklarende woordenlijst voorzien.

Aanmaning

Een officiële herinnering verstuurd door een gerechtsdeurwaarder met verzoek aan een persoon (de schuldenaar) om een verplichting na te komen, meestal om een schuld te betalen. 

Aanplakking

Een officieel document dat door een gerechtsdeurwaarder wordt uitgereikt aan de persoon wiens goederen gerechtelijk zullen worden verkocht. Dit wordt eveneens uitgehangen op de plaats waar de verkoop zal plaatsvinden (zoals de verkoopzaal). Dit document dient om de verkoop van de in beslag genomen goederen bekend te maken.

Het betreft de laatste verwittiging vóór de verkoop.

Administratieve dossierkost

Een forfaitair bedrag dat de gerechtsdeurwaarder ontvangt voor de opstart van een dossier in het kader van een gerechtelijke en buitengerechtelijke procedure voor de invordering van een geldsom. 

Dit omvat volgende kosten:

  • de identificatie van de schuldenaar;

  • het solvabiliteitsonderzoek;

  • de administratieve stappen en communicatie verbonden aan het dossierbeheer.
Arrest

Een arrest is een gerechtelijke beslissing gewezen door een hoger rechtscollege, zoals een hof van beroep of het Hof van Cassatie.

Beschikking

Een beschikking is een gerechtelijke beslissing genomen door een rechter in dringende of voorlopige situaties. Een rechter kan bijvoorbeeld een beschikking nemen om een persoon of goederen te beschermen in afwachting van een volledig vonnis.

Beslag

Een beslag is een wettelijke procedure waarbij een gerechtsdeurwaarder de goederen van een persoon (de schuldenaar) onbeschikbaar maakt om de rechten van een schuldeiser te waarborgen. 

De in beslag genomen goederen kunnen roerend (beslag op roerend goed), onroerend (beslag op onroerend goed) of geldsommen zijn (beslag onder derden). 

Beslag bij een derde

Een procedure waarbij een gerechtsdeurwaarder beslag legt op goederen die aan een schuldenaar toebehoren, maar die zich bij een andere persoon (de derde) bevinden. 

De derde is dan verplicht om de goederen te blokkeren of aan de gerechtsdeurwaarder af te geven.

Beslag onder derden

Een wettelijke procedure die aan een schuldeiser toelaat om geldsommen of goederen die aan een schuldenaar toebehoren maar die zich in handen van een andere persoon of van een instelling (zoals een werkgever of een bank) bevinden te blokkeren. 

Indien een schuldenaar bijvoorbeeld geld op een bankrekening heeft staan of een loon ontvangt, dan kan de schuldeiser aan de gerechtsdeurwaarder vragen om rechtstreeks bij de bank of bij de werkgever beslag te leggen op deze gelden.

Synoniem: derdenbeslag

Beslag op onroerend goed

Een soort beslag dat onroerende goederen beoogt. 

Onroerende goederen zijn goederen die niet verplaatsbaar zijn, zoals huizen, appartementen of gronden.

Beslag op roerend goed

Een soort beslag dat roerende goederen beoogt. 

Roerende goederen zijn voorwerpen die verplaatsbaar zijn, zoals meubelen, voertuigen, elektrotoestellen, enz.

Betekening

Een procedure waarbij een gerechtsdeurwaarder een gerechtelijk document officieel uitreikt aan een persoon, door het te overhandigen of op elektronische wijze over te maken.  Dit document kan een vonnis, een dagvaarding, een ingebrekestelling, enz. zijn. 

De betekening waarborgt dat de betrokken persoon op de hoogte is gesteld van de inhoud van de akte en van de gevolgen ervan. 

Bewarend beslag

Een soort beslag dat wordt gelegd om de rechten van een schuldeiser te beschermen door de goederen van een schuldenaar tijdelijk onbeschikbaar te maken. Bedoeling is niet om de goederen onmiddellijk te verkopen maar om ze te blokkeren zodat de schuldenaar ze niet kan verkopen of verduisteren alvorens de schuldeiser een uitvoerbare beslissing bekomt. Eens deze beslissing (een titel) is verkregen, kunnen de in beslag genomen goederen worden verkocht om de schuld af te betalen.

BTW

Belasting over de toegevoegde waarde

Deze belasting aan het tarief van 21 % is van toepassing op het merendeel van de diensten van de gerechtsdeurwaarder.

Consignatie

Een specifieke vorm van bewaring van gelden door de gerechtsdeurwaarder.

Degressieve erelonen

Erelonen die bepaald worden in functie van de totale verkoopopbrengst, het te verdelen bedrag, de opbrengst van een pandverzilvering of op het bedrag van de schatting of waardebepaling van het voorwerp van het sekwester, met toepassing van een per schijf afnemend percentage.

Dwangbevel

Een uitvoerbare titel afgeleverd door een overheid (administratie, regering, enz.) die aan de gerechtsdeurwaarder de opdracht geeft om tegen de schuldenaar uitvoeringsmaatregelen te nemen, bijvoorbeeld een beslag. Het dwangbevel verplicht een persoon om een verbintenis uit te voeren, vaak de betaling van een geldsom. 

Dwangsom

Een geldsom die een persoon moet betalen per tijdseenheid, per handeling of het nalaten ervan indien hij een rechterlijke beslissing niet naleeft. Deze wordt door de rechter vastgesteld om de persoon aan te sporen om een verplichting na te leven.

De dwangsommen zijn pas verschuldigd na de betekening van deze rechterlijke beslissing en lopen op zolang de door de rechter opgelegde verplichting niet wordt nagekomen.

Eensluidend verklaren

Dit houdt in dat een autoriteit, zoals een gerechtsdeurwaarder, officieel bevestigt dat een kopie van een document een exacte en getrouwe reproductie van het origineel is.

Ereloon (in burgerlijke en handelszaken)

Een bedrag dat de gerechtsdeurwaarder ontvangt voor zijn tussenkomst in burgerlijke en handelszaken. 

Deze bedragen zijn vastgelegd volgens een officieel tarief (koninklijk besluit van 30 november 1976, zoals gewijzigd door het koninklijk besluit van 18 mei 2024).

Evenredige verdeling

Een procedure waarmee de ingevorderde sommen onder meerdere schuldeisers kunnen worden verdeeld, bijvoorbeeld de opbrengst van de verkoop van in beslag genomen goederen of het geld dat bij een beslag onder derden werd verkregen. 

De gelden worden evenredig verdeeld tussen de schuldeisers in functie van het bedrag van hun schuldvordering en volgens de wettelijk bepaalde voorrangsregels.

Exploot

Verzamelnaam voor officiële documenten die door een gerechtsdeurwaarder zijn opgesteld. 

Het kan bijvoorbeeld gaan om een dagvaarding om te verschijnen, een betekening van een vonnis of een bevel om te betalen. 

Synoniem: akte

Gegradueerde erelonen

Erelonen die worden berekend in functie van het bedrag van de in te vorderen schuld of van de aard ervan (bijvoorbeeld een ziekenhuisfactuur). Het koninklijk besluit van 30 november 1976, zoals gewijzigd door het koninklijk besluit van 18 mei 2024, legt drie klassen vast  (A, B, C).

Gemeengemaakt beslag

Een procedure waarbij op basis van een lijst van goederen, die reeds eerder in beslag zijn genomen tegen eenzelfde schuldenaar, een nieuwe verkoopdatum wordt bepaald. Zo moet er niet opnieuw beslag gelegd worden op die goederen.

Gerechtelijke verkoop

Een gedwongen verkoop van goederen om schulden te regelen. 

De in beslag genomen (roerende of onroerende) goederen worden bij openbare veilig verkocht. De opbrengst van deze verkoop wordt gebruikt om de schuldeisers terug te betalen.

Gerechtsdeurwaarder-facilitator

De gerechtsdeurwaarder-facilitator is een gerechtsdeurwaarder die de rol van bemiddelaar, van onderhandelaar of van “facilitator” op zich neemt. Het doel is om minnelijke oplossingen te vinden om kostelijke en langdurige procedures te vermijden. De gerechtsdeurwaarder is getraind in communicatie- en faciliteringsvaardigheid om conflicten beter te beheersen en partijen te helpen tot een wederzijdse overeenkomst te komen.

Hypothecair getuigschrift

Een officieel document dat informatie verstrekt over het bestaan van hypotheken, beslagen of voorrechten op een onroerend goed. Dit document wordt door het kantoor rechtszekerheid afgeleverd.

Invorderingsereloon

Erelonen die de gerechtsdeurwaarder ontvangt voor zijn tussenkomst bij de invordering van een geldsom of de terugvordering van een goed. 

Wanneer de schuldenaar zijn schuld geheel of gedeeltelijk afbetaalt na de tussenkomst van de gerechtsdeurwaarder, dan wordt het ereloon berekend op basis van het in te vorderen bedrag (of van de waarde van het terug te vorderen goed), met toepassing van een per schijf afnemend percentage.

ds

Kadastraal uittreksel

Een officieel document dat informatie verstrekt over een onroerend goed, zoals een perceel grond of een gebouw,  afkomstig uit de databank met patrimoniale gegevens. 

Het vermeldt voor elke eigenaar:

  • de rechten;

  • de percelen;

  • de oppervlakte en de inkomens van die percelen ;

  • de aard van het goed (huis, tuin,…) en het bouwjaar van gebouwen.

Dit document wordt bij tal van procedures gebruikt, zoals de aankoop of de verkoop van een eigendom of ook bij beslagen op onroerend goed. Hiermee kan men de precieze kenmerken van een onroerend goed kennen.

Kantonnement

Een vorm van voorwaardelijke betaling door geld op een geblokkeerde rekening te storten. Bij een gerechtelijk kantonnement wordt de betaling verricht aan de gerechtsdeurwaarder die deze op zijn beurt overmaakt aan de Deposito- en Consignatiekas.

Minnelijke schuldbemiddeling

Een procedure waarbij de schuldenaar zijn schulden vrijwillig groepeert en, met de hulp van een bemiddelaar, streeft naar een akkoord met zijn schuldeisers om zijn schulden af te betalen zonder een beroep te doen op een gerechtelijke procedure. Het doel is om een afbetalingsplan overeen te komen dat aangepast is aan de financiële situatie van de schuldenaar, in een vrijwillig en minnelijk kader.

Onderhandse verkoop

Een verkoop waarbij de verkoper en de koper het vrij eens worden over de voorwaarden van de verkoop, met name de prijs.

In tegenstelling tot een gerechtelijke verkoop is deze verkoop niet gedwongen en vindt deze plaats in der minne tussen de partijen, zonder tot een veiling over te gaan. 

Deze verkoopwijze kan voorkomen in het kader van een invorderingsprocedure, wanneer de schuldenaar aanvaardt om zijn goederen vrijwillig te verkopen om zijn schulden af te betalen.

Openbare verkoop

Een verkoop bij opbod waarbij (roerende of onroerende) goederen aan meerdere kopers worden aangeboden en aan de hoogste bieder worden verkocht. Deze verkoopwijze kan fysiek of digitaal (bijvoorbeeld via Auctionline) worden georganiseerd.

Pandverzilvering

Een procedure waarbij een schuldeiser zijn recht uitoefent op een goed dat door de schuldenaar in pand werd gegeven om de afbetaling van een schuld te waarborgen. De schuldeiser kan dit goed verkopen, verhuren of het zich toe-eigenen indien de schuld niet tijdig is afbetaald. Het in pand gegeven goed kan bijvoorbeeld een voertuig of een waardevol voorwerp zijn. De opbrengst van de verkoop of van de verhuring wordt dan gebruikt om de schuld af te betalen.

Pro rata

De term “pro rata” betekent “naar verhouding”. 

Wanneer het een geldsom betreft, betekent dit dat deze wordt verdeeld volgens een bepaalde verhouding. Pro rata wordt gehanteerd om te verzekeren dat iedereen het deel ontvangt dat hem toekomt in functie van wat hij geacht wordt te krijgen.

Bijvoorbeeld: als een schuldenaar 10 % van de schuld betaalt aan een gerechtsdeurwaarder, dan rekent deze 10 % van zijn invorderingsereloon.

Proces-verbaal

Een authentieke akte waarin de gerechtsdeurwaarder een verslag opstelt van feiten of gebeurtenissen die hij heeft waargenomen of persoonlijk heeft vastgesteld.

Het proces-verbaal heeft een wettelijke waarde en heeft een hoge bewijskracht in juridische procedures.

Afkorting: pv  

Solvabiliteitsonderzoek

Hiermee gaat de gerechtsdeurwaarder na of en hoe iemand zijn schulden kan betalen. Het solvabiliteitsonderzoek helpt de gerechtsdeurwaarder om het invorderingstraject op maat te bepalen en/of, indien nodig, deze persoon toe te leiden naar alternatieve bemiddelingstrajecten.

Uitvoerbare titel

Een officieel document dat aan een persoon (vaak een schuldeiser) het wettelijk recht geeft om een ander persoon (de schuldenaar) te dwingen om een verplichting na te komen, meestal de betaling van een geldsom.

Deze titel kan een door een rechtbank gewezen vonnis, een dwangbevel, een notariële akte of een andere akte met wettelijke kracht zijn. 

Om een uitvoerbare titel te kunnen afdwingen, moet deze in principe door een gerechtsdeurwaarder aan de betrokken partij worden betekend maar er bestaan uitzonderingen.

Uitvoerend beslag

Een soort beslag dat wordt gelegd met het oogmerk om de in beslag genomen goederen te verkopen. Indien de schuld niet wordt afbetaald, kunnen de in beslag genomen goederen worden verkocht bij openbare of minnelijke verkoop (artikel 1526bis Ger.W.), en wordt de opbrengst van de verkoop gebruikt om schulden af te betalen.

Uitvoerende gerechtsdeurwaarder

De uitvoerende gerechtsdeurwaarder is de gerechtsdeurwaarder die zorgt voor de officiële uitreiking van de akte. Dit is niet noodzakelijk de gerechtsdeurwaarder die deze akte heeft opgemaakt (deze laatste wordt de opdrachtgevende gerechtsdeurwaarder genoemd).

Synoniem: optredende/instrumenterende gerechtsdeurwaarder

Vaste erelonen

Erelonen die op voorhand zijn bepaald voor bepaalde specifieke prestaties van de gerechtsdeurwaarder. Ze worden gedefinieerd door het koninklijk besluit van 30 november 1976, zoals gewijzigd door het koninklijk besluit van 18 mei 2024, en variëren niet. 

Vergoeding per tijdseenheid

Een bedrag dat wordt aangerekend per begonnen half uur dat nodig is voor het vervullen van specifieke prestaties, zoals gedefinieerd in het officieel tarief. Deze soort vergoeding is met name van toepassing in de volgende gevallen:

  • beslag op roerende goederen;
  • beslag onder derden;
  • beslag op onroerend goed;
  • proces-verbaal van niet-bevinding;
  • proces-verbaal van reële executie;
  • proces-verbaal van vaststelling op verzoek van een rechter of in uitvoering van een gerechtelijke of een administratieve titel of opdracht;
  • de organisatie van bovenstaande verrichtingen;
  • elke prestatie die ertoe strekt om een procedure van tenuitvoerlegging te vermijden.
Verkoop in der minne

De verkoop in der minne in het kader van een beslagprocedure is een bijzondere procedure waarbij een potentiële koper een bod kan uitbrengen om de in beslag genomen roerende goederen te kopen. 

Dit bod moet binnen de 10 dagen na het beslag op de goederen worden gedaan (overeenkomstig artikel 1526bis van het Gerechtelijk Wetboek).

Verwijlintresten

De bijkomende sommen die een schuldenaar moet betalen in geval van laattijdige betaling. Deze interesten vergoeden de schuldeiser voor de vertraging en komen bovenop het oorspronkelijk bedrag van de schuld. Ze worden berekend vanaf het ogenblik dat de schuld betaald had moeten zijn en tot deze effectief is betaald.

Synoniem: nalatigheidsinteresten

Verzet (rechtsmiddel)

Een procedure waarbij een persoon een in zijn afwezigheid gewezen gerechtelijke beslissing betwist. Hiermee kan deze persoon een nieuw proces of een nieuwe zitting vragen om zijn argumenten te verdedigen. 

Vonnis

Een vonnis is een gerechtelijke beslissing gewezen door een rechtbank, waarin een rechter een conflict tussen twee partijen beslecht. Het vonnis vermeldt wie gelijk heeft en welke maatregelen moeten worden genomen (zoals een geldsom betalen of een overeenkomst naleven). 

Vrije erelonen

Erelonen die de gerechtsdeurwaarder vrij kan bepalen, aangezien ze niet zijn voorzien in het officieel tarief vastgesteld door het koninklijk besluit van 30 november 1976, zoals gewijzigd door het koninklijk besluit van 18 mei 2024. 

Deze erelonen betreffen specifieke diensten. Bijvoorbeeld: een vaststelling op verzoek van een particulier of van een onderneming. Ze worden dus rechtstreeks tussen de gerechtsdeurwaarder en de verzoeker overeengekomen.

Vroegdetectie

Vroegdetectie inzake invordering is het snel herkennen van de eerste tekenen van onvermogen om preventief op te treden en te vermijden dat de situatie verergert. Hiermee kan worden vermeden dat de betrokken personen nodeloos worden geconfronteerd met een procedure en de daarmee verbonden kosten. Zo wordt hun hulp geboden en worden ze sneller geleid naar de mogelijke oplossingen.