Wat doet de gerechtsdeurwaarder?

Inhoudstafel:

Wie is de gerechtsdeurwaarder?
Wat doet de gerechtsdeurwaarder?
Wat kost de gerechtsdeurwaarder?
Hoe vind je een gerechtsdeurwaarder?

1. Wie is de gerechtsdeurwaarder?

Hier vindt u relevante informatie over de gerechtsdeurwaarder, zijn taken en hoe hij jou kan helpen om een probleem op te lossen.

Gerechtsdeurwaarders zijn het eerste gezicht van justitie. Ze komen ter plekke bij de burger en de ondernemer. Hun nabijheid is een troef om soms moeilijke situaties te deblokkeren en door middel van dialoog en bemiddeling tot een oplossing te komen.

De gouden regel: bij vragen over communicatie die je ontving van een gerechtsdeurwaarder of over een dossier dat loopt bij een gerechtsdeurwaarder, neem dan altijd rechtstreeks contact op met de betrokken gerechtsdeurwaarder.

Sinds 1 juli 2024 zijn gerechtsdeurwaarders ook erkend in hun faciliterende en nabijheidsrol. Gerechtsdeurwaarder-facilitators informeren, bemiddelen en zoeken naar (minnelijke) oplossingen die voor alle partijen werken. Hiertoe beschikken ze nu over meer instrumenten om problematische schuldsituaties sneller te detecteren, onder meer door het uitvoeren van solvabiliteitsonderzoeken.

2. Wat doet de gerechtsdeurwaarder?

De taken van de gerechtsdeurwaarder zijn wettelijk omschreven. Artikel 519 van het Gerechtelijk Wetboek lijst deze taken op en onderscheidt hierbij twee soorten bevoegdheden.

Bepaalde taken mogen enkel worden uitgevoerd door een gerechtsdeurwaarder. Dit zijn de zogenaamde exclusieve bevoegdheden. Deze taken vallen onder de ministerieplicht van de gerechtsdeurwaarder, wat wilt zeggen dat de gerechtsdeurwaarder in principe verplicht is zijn diensten te verlenen.

Andere taken kunnen niet alleen door een gerechtsdeurwaarder maar ook door andere actoren worden uitgevoerd. Dit zijn de zogenaamde residuaire bevoegdheden. Deze taken vallen niet onder de ministerieplicht van de gerechtsdeurwaarder.

Exclusieve bevoegdheden

Paragraaf 1 van artikel 519 van het Gerechtelijk Wetboek lijst de taken op die alleen door een gerechtsdeurwaarder mogen worden uitgevoerd. Het gaat onder meer over:

het opstellen en betekenen van exploten: het gaat om de officiële kennisgeving van bepaalde stukken zoals een dagvaarding, de betekening van een rechterlijke beslissing en de betekening van de verklaring tot beëindiging van een wettelijke samenwoning;
het tenuitvoerleggen van uitvoerbare titels zoals vonnissen en arresten, notariële aktes, innings- en invorderingsberichten en dwangbevelen;
het invorderen van onbetwiste geldschulden: dit is de zogenaamde IOS-procedure in B2B-zaken;
het verrichten van vaststellingen: het proces-verbaal van vaststelling heeft een authentieke bewijswaarde;
het organiseren van gerechtelijke of vrijwillige openbare verkopen van roerende goederen zoals auto's, meubels, kunstwerken en schepen;
het verlenen van publiciteit aan bepaalde handelingen in het Centraal Bestand van Berichten van beslag, delegatie, overdracht, collectieve schuldenregeling en protest of het schrappen ervan.

Residuaire bevoegdheden

Paragraaf 2 van artikel 519 van het Gerechtelijk Wetboek voegt een aantal taken toe waarvoor een gerechtsdeurwaarder ook kan optreden. Het gaat onder meer over:

de minnelijke invordering van schuldvorderingen;
het optreden als bemiddelaar in familiezaken of als ondernemingsbemiddelaar;
het optreden als minnelijk schuldbemiddelaar of als schuldbemiddelaar in het kader van de collectieve schuldenregeling;
het optreden als sekwester of als curator over onbeheerde nalatenschappen;
het uitvoeren van solvabiliteitsonderzoeken en afleveren van fiscale attesten.

3. Wat kost de gerechtsdeurwaarder

Hoeveel een gerechtsdeurwaarder mag vragen voor zijn dienstverlening, hangt in de eerste plaats af van de context waarin de diensten van een gerechtsdeurwaarder zijn vereist.

Twee vragen kunnen u daarbij helpen:

Voert de gerechtsdeurwaarder een gerechtelijke opdracht uit (dit is op basis van een uitvoerbare titel zoals een vonnis)?
Treedt de gerechtsdeurwaarder op in het kader van een minnelijke opdracht (waarbij u er steeds voor kan kiezen om beroep te doen op een gerechtsdeurwaarder of een andere juridische professional)?

Minnelijk

Voor minnelijke opdrachten bestaat er geen wettelijk tarief dat de gerechtsdeurwaarder moet toepassen. De gerechtsdeurwaarder mag vrij zijn erelonen bepalen. Deze kosten vallen volledig ten laste van de opdrachtgever.

Gerechtelijk

De tarieven van gerechtsdeurwaarders voor hun prestaties in het kader van openbare (monopolie)taken en gerechtelijke mandaten worden strikt gereglementeerd. Dit waarborgt mee de onafhankelijkheid van de gerechtsdeurwaarder, die een neutrale brugfunctie bekleedt tussen alle partijen.

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen het tarief voor akten en prestaties van gerechtsdeurwaarders in burgerlijke en handelszaken en het tarief voor prestaties van gerechtsdeurwaarders in strafzaken.

In beide gevallen is het mogelijk om rechtsbijstand te krijgen voor de tussenkomst van een gerechtsdeurwaarder. Dit staat bekend als het pro Deo-systeem. Als je persoonlijke situatie aan de voorwaarden voldoet, kan de rechter (gedeeltelijk) kosteloos een gerechtsdeurwaarder aanstellen. Als u denkt dat u in aanmerking komt voor gratis rechtsbijstand, dan kunt u dit aanvragen bij het bureau voor rechtsbijstand van de rechtbank of via uw advocaat.

Sinds 1 januari 2012 is een gerechtsdeurwaarder btw-plichtig. Dat houdt in dat de gerechtsdeurwaarder, behalve voor wettelijk voorziene uitzonderingen, een btw van 21% moet aanrekenen op zijn erelonen en kosten, bovenop de registratierechten (€ 50).

2.1. Tarief in burgerlijke en handelszaken

Het tarief voor akten en prestaties van gerechtsdeurwaarders in burgerlijke en handelszaken is vastgelegd bij koninklijk besluit van 30 november 1976. Sinds 1 oktober 2024 is dit tarief grondig hervormd dit tarief grondig hervormd. Ingewikkelde afrekeningen en onleesbare facturen waren gekende kritieken onder het oude tarief. Het nieuwe tarief biedt daarop antwoord met:

vereenvoudigde, voorspelbare afrekeningen, die u kan controleren via de tariefchecker;
geen afkortingen en verouderde termen meer;
duidelijke termen, uitgelegd in onze aanvullende woordenlijst;
altijd het laagste tarief voor schulden die betrekking hebben op basisbehoeften (EGW, telecom, zorg en onderwijs).

Het hervormde tarief kan niet los gezien worden van de recente wetgeving die de shift binnen ons beroep omkadert. Gerechtelijke invorderingsprocedures moeten eerst en vooral gericht worden op wie niet wil betalen. De gerechtsdeurwaarder moet optreden als facilitator en minnelijke oplossingen mogelijk maken voor mensen in financiële moeilijkheden.

2.2. Tarief in strafzaken

Voor strafzaken passen gerechtsdeurwaarders het tarief toe dat is vastgelegd bij koninklijk besluit van 23 augustus 2015. Je vindt het ook in de tariefchecker.

Wetgevend kader

4. Hoe vind je een gerechtsdeurwaarder?

Eenvoudig.

Klik op ‘Zoek een gerechtsdeurwaarder’ en kies een arrondissement of vul een postcode of stad in. Klik daarna op ‘Zoeken’ en onderaan krijgt u een overzicht van alle gerechtsdeurwaarders die in uw regio werken.