Wat doet de gerechtsdeurwaarder?

Inhoudstafel:

  1. Brochure
  2. Ambtelijke taken
  3. Buitengerechtelijke taken
  4. Ik heb schulden
  5. Ik heb een schuldvordering

 

1. Brochure

In deze brochure, uitgegeven in samenwerking met de FOD Justitie, vindt u meer informatie over de taken van de gerechtsdeurwaarder.

2. Ambtelijke taken

Paragraaf 1 van artikel 519 van het Gerechtelijk Wetboek lijst op wat de specifieke gerechtelijke taken zijn van de gerechtsdeurwaarder.

Het gaat meer bepaald om:

  1. het opstellen en betekenen van alle exploten: dit betekent dat de gerechtsdeurwaarder degene is die u een dagvaarding, bevel tot betalen, beslag, uithuiszetting, beslag op loon en alle andere akten kan komen afgeven;
  2. de tenuitvoerlegging van uitvoerbare titels: de gerechtsdeurwaarder zorgt er dus voor dat de beslissingen in vonnissen, arresten of administratieve titels uitgevoerd worden;
  3. het invorderen van onbetwiste geldschulden overeenkomstig de IOS-procedure;
  4. het verrichten van vaststellingen;
  5. het opmaken van protesten tegen een wisselbrief, orderbrief en bankcheque;
  6. de openbare gerechtelijke verkoop van roerende goederen en schepen;
  7. de vrijwillige openbare verkopen van roerende zaken;
  8. het consulteren, neerleggen, doorhalen en wijzigen van de berichten in het CBB.

3. Buitengerechtelijke opdrachten

De tweede paragraaf van artikel 519 Ger. W.  geeft een overzicht van de overige bevoegdheden van de gerechtsdeurwaarder. Dit zijn activiteiten waarvoor de gerechtsdeurwaarder geen wettelijk monopolie bezit, en waarvoor hij dan ook niet verplicht is zijn ambt te verlenen.

Het gaat dan onder andere om de volgende bevoegdheden:

  • het opvragen van uitgiften, en het indienen en neerleggen van verzoekschriften bij de griffie;
  • zorgen voor de minnelijke inning van schuldvorderingen;
  • schatten van meubelen en roerende goederen;
  • optreden als minnelijke schuldbemiddelaar en als schuldbemiddelaar in het kader van de collectieve schuldenregeling;
  • optreden als bemiddelaar in familiezaken en als bemiddelaar in het kader van alternatieve geschillenbeslechting;
  • solvabiliteitsonderzoeken uitvoeren, en vermogensrapporten en fiscale attesten van insolvabiliteit, opstellen en afleveren;
  • toezicht houden op toegelaten loterijen en wedstrijden;

4. Ik heb schulden

Indien u veroordeeld bent door een rechter, of de schuldenaar bent van openstaande belastingen waarvoor een dwangschrift werd uitgevaardigd, kan de gerechtsdeurwaarder de gedwongen tenuitvoerlegging van deze zogenaamde ‘uitvoerbare titels’ verzekeren. Hij kan alle akten in het kader van deze gedwongen uitvoering opstellen en betekenen, d.w.z. op officiële wijze ter kennis brengen aan de veroordeelde partij.

Zo zal de uitvoerbare titel allereerst betekend worden aan de schuldenaar. Ook een notariële akte kan een uitvoerbare titel zijn. Deze betekening kan al dan niet samen gebeuren met een zogenaamd ‘bevel tot betalen’. De gerechtsdeurwaarder kan ook een bewarend of uitvoerend beslag leggen, en dit op roerende (bijvoorbeeld uw inboedel, aandelen, loon, etc.) of onroerende goederen.

Het is noodzakelijk dat de titel uitvoerbaar is. Als de schuldenaar verzet of hoger beroep instelt tegen de betreffende titel, wordt de tenuitvoerlegging geschorst. Echter, indien de rechter het vonnis ‘uitvoerbaar bij voorraad’ heeft verklaard –u kan dit nakijken in het beschikkend gedeelte van het vonnis of arrest, helemaal achteraan-, kan de gerechtsdeurwaarder de gedwongen uitvoering wel starten, ook al wordt er een rechtsmiddel ingesteld.

Hij is bevoegd om de tenuitvoerlegging tot het einde door te zetten, zodat hij ook instaat voor de openbare verkoop van roerende goederen en de (evenredige) verdeling van de opbrengsten van de procedures die ten goede komen aan alle schuldeisers van een bepaalde schuldenaar.

De wet heeft op bepaalde punten een zekere bescherming van de schuldenaar voorzien, en dit om een minimale waarborg te kunnen bieden voor een menswaardig bestaan. Zo voorziet de wet dat bepaalde goederen vanuit hun aard onbeslagbaar zijn (artikel 1408 van het Gerechtelijk Wetboek). Daarnaast voorziet de wet ook in een begrenzing van de beslagbaarheid van het inkomen van een schuldenaar (artikel 1409 en volgende Ger.W.). Een overzicht van deze wettelijke begrenzingen vindt u hier. Er is hierop één uitzondering, met name voor de invordering van onderhoudsschulden. Indien een schuldenaar zich geconfronteerd ziet met dergelijke schulden, moet hij beseffen dat zijn volledige inkomen kan worden in beslag genomen.

Indien u als schuldenaar meent dat er ten onrechte gedwongen wordt uitgevoerd, of dat er onrechtmatig nieuwe maatregelen van tenuitvoerlegging worden getroffen, is de beslagrechter exclusief bevoegd om zich hierover uit te spreken.

5. Ik heb een schuldvordering

Indien u, als onderneming of particulier, een schuldvordering hebt ten opzichte van een persoon of een onderneming, en u al tevergeefs probeerde deze op eigen initiatief in te vorderen, kan u een gerechtsdeurwaarder inschakelen om een dagvaarding te laten betekenen en de zaak voor een rechter te brengen. De gerechtsdeurwaarder kan u in de regel echter niet in rechte vertegenwoordigen.

De gerechtsdeurwaarder kan, met het oog op de behandeling van uw zaak voor de rechtbank, een vaststelling doen. Hij stelt hiervan een proces-verbaal op waarvan de inhoud bekleed is met een bijzondere bewijskracht. Let wel: de gerechtsdeurwaarder kan enkel een proces-verbaal opstellen voor zaken die materieel waarneembaar zijn, en kan geenszins juridische kwalificaties of gevolgen koppelen aan deze zintuiglijk waarneembare feiten. Deze beoordeling komt enkel de rechter toe.

Nadat u een vonnis hebt verkregen, kan de gerechtsdeurwaarder alle mogelijke maatregelen van tenuitvoerlegging nemen die noodzakelijk zouden zijn om uw schuldvordering in te vorderen. De gerechtsdeurwaarder heeft toegang tot veel informatie die hem toelaat een weloverwogen beeld te vormen over de solvabiliteit van uw schuldenaar. Deze informatie zal hem ook in staat stellen u zo goed mogelijk te adviseren over de (opportuniteit van een) maatregel van gedwongen tenuitvoerlegging.

De gerechtsdeurwaarder is bevoegd om de tenuitvoerlegging tot het einde te verzekeren. Hij kan de beslagen goederen realiseren via een openbare verkoop en zal de evenredige verdeling van de opbrengsten opmaken met inachtneming van de bestaande voorrechten.