Nieuws

Energiecrisis: gerechtsdeurwaarders stellen concrete maatregelen voor

Iedereen beseft de ernst van de energiecrisis en de negatieve impact ervan op burgers en bedrijven.

“We moeten solidair zijn met de bedrijven en de burgers die het vandaag hard te verduren hebben. Daarom pleiten wij ervoor om de beschikbare middelen gericht aan te wenden voor de middenklasse en de zelfstandigen. Vanuit de NKGB hebben we een aantal voorstellen in die zin overgemaakt aan de federale regering,” licht voorzitter van de NKGB, Quentin Debray, toe.

Middenklasse en zelfstandigen

Gerechtsdeurwaarders bezoeken jaarlijks ruim 700.000 gezinnen en bedrijven. “We zijn het gezicht van justitie en functioneren dan ook vaak als een klankbord voor de mensen bij wie we langsgaan. Net omdat we de eerste emoties opvangen en mensen tonen dat er wel een uitweg uit de schulden is, fungeren we ook als een sociale schokdemper.”, legt voorzitter Debray uit.

Recent zien gerechtsdeurwaarders een nieuw profiel van schuldenaar. Daar waar ze vroeger vooral gezinnen ontmoeten die door tegenslag of ongeluk grote schulden hadden, zien ze nu tweeverdieners die de fel gestegen kost van het leven niet kunnen behappen. De (lagere) middenklasse en de zelfstandigen komen hier in beeld.

Lessen getrokken uit de coronapandemie

Een derde golf van veralgemeende moratoria, op beslaglegging en uitvoeringen enerzijds en op uithuiszettingen anderzijds, is geen duurzame oplossing.

Eén, een nieuw moratorium schaadt bepaalde grondrechten, waaronder het recht op de tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen. Onbetaalde facturen bedreigen de noodzakelijke economische stabiliteit.

Twee, een moratorium op beslaglegging en uitvoeringen kan schuldenaars met een structurele betalingsachterstand een vals gevoel van zekerheid geven, waardoor er mogelijks nieuwe schulden worden gemaakt. Op dat vlak wordt er een fout signaal gegeven aan de bevolking. Eens de beschermende maatregelen wegvallen, komen (oude en nieuwe) schuldeisers en procedures terug (en mogelijks nieuwe schuldeisers).  

Wat het verbod op uithuiszettingen betreft, zoals dat vandaag al geldt in Wallonië, vrezen we dat een veralgemeend verbod in België de deur wagenwijd openzet voor een parallel circuit waarin het recht in eigen handen wordt genomen. Daarnaast creëert een dergelijk verbod een flessenhalseffect na beëindiging van het moratorium. 

Vier constructieve voorstellen

De coronacrisis heeft ons echter ook goede inzichten opgeleverd: zeker in deze onzekere tijden moet de rechtsstaat optimaal functioneren. Net zoals een vonnis waardeloos is zonder de uitvoering ervan, zal een veralgemeend niet-invorderen van schulden het evenwicht tussen de belangen van de schuldenaar en deze van de schuldeiser ernstig verstoren.  

In plaats van disruptieve maatregelen te nemen die de rechtstaat steeds verder uithollen, zoals algemene moratoria, pleit de NKGB daarom voor rechtszekerheid en continuïteit.

1. De fiscale last op de inleiding van een gerechtelijke procedure kan oplopen tot 70 % van de kosten. Wij stellen voor om het vast registratierecht van 50 euro op onze akten af te schaffen en het btw-tarief voor onze diensten te verlagen.
2. Een tijdelijke verhoging van het onbeslagbaar deel in het kader van loonbeslag. In geval van loonbeslag wordt een deel van het inkomen beschermd (art. 1409 Ger. W.). Dat beschermt de schuldenaar, maar ontneemt de schuldeiser niet zijn recht op uitvoering.
3. Een tijdelijke verlenging van de minimumtermijn tussen het leggen van een roerend beslag en de effectieve ophaling van de in beslag genomen goederen. In de praktijk houden gerechtsdeurwaarders al rekening met de persoonlijke situatie van de schuldenaar.
4. In het kader van vroegdetectie willen we verder de nadruk leggen op een structurele samenwerking tussen schuldhulpverlenende instanties en gerechtsdeurwaarders.

Daarnaast dringen we erop aan dat de federale regering snel werk maakt van een degelijk beleid in het kader van schuldenoverlast (minnelijke invordering, schuldbemiddeling, vroegdetectie, …). Meerdere ministers hebben plannen en initiatieven aangekondigd en we reiken hen de hand om deze eindelijk te vertalen in efficiënt beleid.